ROCZNICE I WYDARZENIA

3 czerwca 1982 r. niespełna 17-letni Emil Barchański wyszedł na spacer nad Wisłę. Jego ciało wyłowiono z rzeki dwa dni później. Chłopiec należał do opozycji antykomunistycznej w stanie wojennym. On i jego koledzy zdecydowali się na zuchwały czyn, podpalili i oblali czerwoną farbą pomnik Feliksa Dzierżyńskiego w Warszawie. Emil Barchański był najmłodszą ofiarą stanu wojennego. 

Razem z kolegami działał w tajnej Konfederacji Młodzieży Polskiej „Piłsudczycy”. Młodzi spiskowcy zamierzali czynnie walczyć z komunistyczną dyktaturą. 10 lutego 1982 r. oblali białą i czerwoną farbą i podpalili pomnik Feliksa Dzierżyńskiego. Niestety, jeden z uczestników akcji „Cokół”, Marek Marciniak został złapany, jednak młodzi opozycjoniści przestrzegali zasad konspiracji. Funkcjonariusze MO i SB rozpoczęli sprawę operacyjnego rozpracowania „Feniks”, której celem było złapanie „sprawców profanacji. Na skutek zdrady Emil Barchański został aresztowany 3 marca 1982 r. Podczas śledztwa był brutalnie bity i zastraszany.  Sąd uznał odpalenie pomnika za akt polityczny i Emil został skazany na dwa lata więzienia w zawieszeniu. Podczas rozprawy zachował się bardzo odważnie, odwołał swoje wcześniejsze zeznania, tłumacząc, że były wymienione przez funkcjonariuszy biciem. Miał też wskazać na kolejnej rozprawie swoich oprawców. Był to akt wielkiej odwagi.

3 czerwca 1982 r. chłopiec wyszedł z sąsiadem na spacer nad Wisłę. Nie można z całą pewnością stwierdzić, jak doszło do tragedii, ale nastolatek został najprawdopodobniej zamordowany przez funkcjonariuszy. Jego ciało wyłowiono z rzeki dwa dni później. Zgodnie z oficjalną wersją przyjętą w śledztwie, śmierć Emila była nieszczęśliwym wypadkiem. Chłopiec jednak panicznie bał się wody i nigdy zdecydowałby się pływać.

Emil Barchański był najmłodszą ofiarą stanu wojennego.

przystanekhistoria.pl.